30 december 2024, Amsterdam
Religie eist steeds meer macht op in het openbare leven. “We zullen er weer voor moeten strijden dat onze openbare ruimte seculier en dus ook echt open is.” In het boek Goddeloos vraagt Stine Jensen om een “zachte vorm van atheïsme”. Zij zegt onder andere dat alleen in een seculiere openbare ruimte iedereen vrij kan zijn. Zodra religie zijn intrede doet in de openbare ruimte, verdrukt zij degenen die niet geloof a of b aanhangen, en zeker degenen die niet gelovig zijn.
In de nazomer van 2024 ben ik mijzelf meer gaan verdiepen in dit onderwerp. Onbewust begon dat al veel eerder, afgedwongen door de politieke bestuurders die Amsterdam Nieuw-West rijk is. Dit gebeurde na de aanval van Hamas op 7 oktober 2023. Ineens was daar de enorme verzuiling en daar stonden we als niet-gelovigen. Ineens werden bijeenkomsten opgehangen aan Ramadan of werden gesprekken gevoerd tussen de praktiserende Jood en de praktiserende Moslim. Ineens waren alleen mannen met een 1e, 2e, 3e generatie migratie achtergrond alleen welkom. Niet de overeenkomsten, maar de verschillen worden zo gecultiveerd. Vrouwen en mannen gesegregeerd. De strijd van onze ouders en in het bijzonder die van onze moeders in de jaren 60 werd weer teniet gedaan. En de ‘autochtoon’? Niet welkom.
Opmerkenswaardig is dat bij deze ‘bijzondere gesprekken’ of bijeenkomsten geen journalisten welkom waren. Voorafgaand aan deze bijeenkomsten werden een aantal bekende journalisten gebeld door de stadsdeeldirecteur met de mededeling dat zij niet welkom waren. Na verschillende gesprekken rondom de Jodenjacht/Maccabi rellen werd toegestaan dat een van de gespreksleiders een ‘wij-verslag’ maakte. Dit verslag werd breed verspreid en zeer gewaardeerd door de Amsterdamse ambtenaren. Bewoners en ondernemers die aanwezig waren bij deze evenementen werden niet vooraf en niet in de conceptversie ge-klankbord, noch wisten zij dat er een verslag er aan zou komen.
Het bleek dat er een grote verzuiling bestaat in Amsterdam 2024 en dat die nog eens rijkelijk gecultiveerd wordt door onze Nieuw-West bestuurders. Kritiek leveren op deze verzuiling bleek niet meer wat het was. Het was professor/theoloog Rick Peels die wees op de vele ‘apathisten‘. Als je voor niets staat, val je dan ook echt voor alles? Oei oei, oei. Tijd om hier goed over na te denken! Nu ben ik niet gelovig, maar wat gebeurt er als we secularisatie in de openbare ruimte niet actief propageren en praktiseren? Juist, dan wordt de ruimte ingevuld door degenen die er wel mee bezig zijn.
Daarom vond ik een warm bad bij Vrij Links. Het is dan ook geen toeval dat de opmerking “Religie eist steeds meer macht op in het openbare leven”, de zeer herkenbare afsluitende quote is van de laatste podcast van 2024. We zullen weer stevig in gesprek moeten gaan, zodat de openbare ruimte voor iedereen blijft en niet de toevallige meerderheid die met een geloofsparadigma de rest verdrukt. Hoe borgen we dat? Door de ruimte aan iedereen te geven en niet openbare fundamentele gesprekken te beperken tot een geloof of alleen gelovigen. We verdienen dat, want we wonen en leven allemaal met elkaar.
Dit was mijn laatste spreekbeurt van 2024 en tot 2025.