De zienswijze is ingediend op 18 juli 2024. Het is een reactie op het aangekondigde stedenbouwkundig plan met de bijbehorende investeringsnota. De volgende bronnen en documenten zijn daarbij relevant.
- Investeringsnota (pdf)
- Stedenbouwkundig plan(pdf)
- Projectwebsite Gemeente Amsterdam(url)
De zienswijze periode loopt/liep van 26 juni t/m 17 september 2024
1. Participatie & communicatie
De aankondiging van het nieuwe stedenbouwkundig plan werd op 29 september 2023 gepubliceerd in de dagmail (https://www.amsterdam.nl/nieuwsbrieven/bestuur-organisatie/gemeenteraad/dagmails/2023/september/dagmail-gemeenteraad-amsterdam-29-09/). Deze werd rond 16.00 gepubliceerd. Om 17.18 werd via AT5 (https://www.at5.nl/artikelen/222735/240-nieuwe-woningen-op-het-dijkgraafplein_) medegedeeld dat de bewoners in Osdorp de Punt te maken krijgen met een forse bouwput, waarbij de blauwdruk van het stedenbouwkundig plan al bijna in zijn geheel vastlag. Bewoners zijn nooit eerder verwittigd van dit plan. Bewoners moesten dit via de media, voornamelijk AT5 vernemen, met veel speculatie en onrust tot gevolg. Op uw website https://www.amsterdam.nl/projecten/de-punt/dijkgraafplein/ spreekt u van ‘participatie’. De vraag is wat participatie is, als bewoners bij een emotioneel verlopen informatieavond niet veel kunnen meegeven. Er werd vooral medegedeeld; uw projectleider * en de dagelijkse bestuurder Sandra Doevedans kwamen niet verder dan ‘we nemen het mee’. Onduidelijk is wat voor invloed bewoners hebben gehad op het stedenbouwkundige plan en waarom de afweging is gemaakt om zo’n lage vorm participatie in te zetten.
Vragen:
- Wat is de inspanning geweest van de gemeente om bewoners te laten participeren, wat waren de kaders waarin bewoners konden participeren en wat is concreet meegenomen van de inbreng van bewoners?
- Hoe denkt de gemeente dat de beperkte participatiemogelijkheden overkomen in Osdorp de Punt, waar meer dan 78% niet opkomt dagen bij gemeentelijke verkiezingen of waar 66% (https://onderzoek.amsterdam.nl/interactief/dashboard-kerncijfers?tab=indicator&thema=socialekracht&indicator=SKKWETS0_P&indeling=wijken&jaar=2021&gebied=FH&taal=nl) van de bevolking is aangemerkt als sociaaleconomisch kwetsbaar tot zeer kwetsbaar?
In mijn visie spreekt de gemeente met een gespleten tong over en met de bewoners in Osdorp de Punt. In het ene programma probeert zij met zeer grote woorden bewoners te betrekken bij hun buurt en in het andere programma ontneemt zij bijna de gehele regie van de bewoners.
2. Belofte van verbetering leefbaarheid
In het op AT5 gepubliceerde artikel van 29 september zegt wethouder Van Dantzig dat de buurt verbeterd wordt door het aangekondigde stedenbouwkundig plan. Bij navraag bij en uit opmerkingen van de projectleiding, zoals o.a. * en dagelijks bestuurder Sandra Doevedans bleek dat verbetering leefbaarheid ‘out of scope’ was bij het aangekondigde stedenbouwkundig plan.
Vragen:
- Hoe kan de gemeente (bij monde van wethouder Van Dantzig) stellen dat de buurt verbeterd wordt door een extra stapel stenen met daarbij nog eens meer huishoudens? Waarom is er gekozen om het Dijkgraafplein te verbouwen, als er geen integrale visie is hoe zij omgaat met de sociale onlusten en het gevoel van onveiligheid? De ‘Wonen in Amsterdam’ rapportcijfers (https://assets.amsterdam.nl/publish/pages/410516/tg_2400107_factsheet_leefbaarheid.pdf) laten namelijk een meerjarige neerwaartse spiraal zien van leefbaarheid in de wijk Osdorp de Punt.
- Waarom ontbreekt een integraal veiligheidsplan, en is er geen multidisciplinaire visie op de leefbaarheid in Osdorp de Punt? Op welke visie zijn de beloften gebaseerd dat de buurt verbeterd gaat worden door het aangekondigde stedenbouwkundig plan?
Het lijkt erop dat de wethouder een succesje nodig had en dat het Dijkgraafplein nog ergens onder in de la lag. Het is veelzeggend dat er een Nationaal Programma (Samen Nieuw-West) nodig is om een buurtalliantie op te zetten of om de participatiemogelijkheden te vergroten voor bewoners in Osdorp de Punt. Dit, omdat de huidige uitvoering in de wijk niet in staat is en de soft skills ontbeert om met bewoners periodiek en constructief te communiceren c.q. samen te werken. Dit is al jarenlang bekend en wordt al jarenlang genegeerd. Zie ‘Factsheet indicatoren WPT Dijkgraafplein’ (https://openresearch.amsterdam/image/2019/4/5/factsheet_indicatoren_wpt_dijkgraafplein.pdf) uit 2018.
3. Geen zekerheid tot buurtkamer en onduidelijkheid
In de plinten moeten “gemengde publieksgerichte bestemming met commerciële en maatschappelijke functies” komen. Dit is een twijfelachtige keuze, omdat er al redelijk wat leegstand is in Osdorp. Leegstand van plinten trekt verloedering aan. De winkels die aanwezig zijn, geven vaak een twijfelachtige invulling aan de wijk. Te denken valt aan winkels/ondernemers die niet door de BIBOB komen, de BIBOB ontduiken of enkel een bepaalde mannelijke doelgroep faciliteren, zoals de sisha lounges. De maatschappelijke functies die er wellicht komen zijn tot op heden onduidelijk. De vraag is of de businesscase wel rond kan komen om die maatschappelijke functies te vervullen, omdat er al een enorm tekort en niet vindbare medische/maatschappelijke personen/bedrijven zijn. Te denken valt aan tandartsen/fysiotherapeuten of huisartsen.
Vragen:
- Heeft de gemeente een scenario klaarliggen als de winkelruimtes in de plinten geen invulling krijgen? Wat is haar plan als er langdurige leegstand optreedt?
- Heeft zij een plan om eventuele mogelijk verloederd aangezicht te voorkomen of te beperken?
Er zijn nog geen harde afspraken gemaakt met ‘partners in de wijk’, zoals Eigenwijks of Combiwell. De vraag of er een buurtkamer/ontmoetingsplek voor bewoners kan komen in Osdorp de Punt/in het postcodegebied 1069 blijft tot op heden onbeantwoord. De mogelijkheid tot samenkomen is een maatschappelijke sociale behoefte die uit verschillende onderzoeken naar boven komt.
4. Geen terugkeergarantie voor ondernemers
De belangrijkste ondernemer op het Dijkgraafplein is de Primera. Deze vervult een maatschappelijke functie en behoefte. Deze ondernemer ligt nu door het onhandig gecommuniceerde plan van de gemeente in de clinch met de gemeente. De ondernemers op het Dijkgraafplein hebben (naar eigen zeggen) geen terugkeergarantie gekregen.
Vragen:
- Hoe gaat de gemeente zorgen dat de Primera, die een belangrijke maatschappelijke functie vervult, in de buurt terugkeert?
- Hoe gaat de gemeente de relatie herstellen met ondernemers waar slordig mee omgegaan is?
5. De visie van Van Eesteren
Van Eesteren heeft Nieuw-West grotendeels gebouwd/ingericht. Zijn credo was: ruimte, licht en lucht. Door meer verdichting met hoogbouw gaat dit gevoel van ruimte, licht en lucht verloren. Het aangekondigde stedenbouwkundig plan laten zien dat het groen afgesloten wordt van de publieke ruimte. Het lijkt erop dat er een bastion wordt gebouwd waarbij alleen de huurders/kopers van de te bouwen flats toegang hebben, waardoor het plan aanvoelt als een ‘gated community’. Groen wordt onttrokken aan de bewoners die niet in de te bouwen objecten wonen. Dit is volledig in strijd met de visie van Van Eesteren…
Vraag:
- Hoe zorgt de gemeente dat er geen groen onttrokken wordt aan de openbare ruimte?
6. Geen integrale mobiliteitsvisie
Voor de woningen die gebouwd worden zullen minder parkeerplaatsen aangeboden worden. Dat zal zorgen voor meer druk op het ov. Nu is het al zo, dat het ov op werkdagen verschillende piekmomenten heeft en overbelast is (bron GVB/RAR, kwartaal bezettingscijfers ov-lijnen bus & tram). De extra keerlussen bij station Lelylaan gaan dat niet oplossen. Het lijkt erop dat het mobiliteitsvraagstuk alleen beantwoord wordt voor de te bouwen flats in het aangekondigde stedenbouwkundig plan, maar het ontbreekt aan een algeheel integrale visie voor Amsterdam Nieuw-West.
Vraag:
- Is er overlegd met bijvoorbeeld de Vervoer Regio Amsterdam en geïnformeerd naar wat haar visie is?
Samenvatting
Samenvattend komt het aangekondigde stedenbouwkundig plan over als een haastklus waar weinig rekening gehouden wordt met de noden en emoties van de huidige bewoners in Osdorp de Punt. In Amsterdam Nieuw-West zijn er grote woorden over participatie, groen en leefbaarheid, maar blijken deze van ondergeschikt belang voor het prestige. Dit lijkt in ieder geval in Osdorp de Punt zo te zijn.
Met vriendelijke groet,
Maikel van Leeuwen